Współczesna nauka dostarcza coraz więcej dowodów na to, że procesy starzenia się można modyfikować na poziomie molekularnym i komórkowym, ale także poprzez interwencje dietetyczne i farmakologiczne [1–3]. W trakcie wykładu zostaną zaprezentowane najnowsze odkrycia w tej dziedzinie, które wyznaczają kierunki przyszłych badań i terapii. Jednym z kluczowych obszarów badań są tzw. hallmarks of aging, czyli mechanizmy, które leżą u podstaw starzenia i napędzają to zjawisko na poziomie molekularnym i fizjologicznym. Według wielu wybitnych biogerontologów, starzenie się można traktować nie tylko jako naturalny proces fizjologiczny, ale także, a być może przede wszystkim, jako pra-przyczynę wielu chorób związanych z wiekiem, w tym m.in. chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2, chorób neurodegeneracyjnych i wielu nowotworów. Nowoczesna klasyfikacja starzenia się jako „choroby”, choć nie w tradycyjnym sensie, uzasadnia badanie i rozwój tzw. senoterapii, czyli nowatorskich metod ukierunkowanych na poprawę profilu starzenia się, które obejmują stosowanie geroprotektorów, senolityków oraz związków senomorfotycznych. Są to m.in. związki blokujące szkodliwe efekty komórkowego sekretomu związanego ze starzeniem się, które mogą pomóc w spowolnieniu wielu procesów degeneracyjnych. Interwencje dietetyczne, takie jak restrykcja kaloryczna bez niedożywienia, posty przerywane oraz diety typu fasting-mimicking, tzn. żywienie imitujące efekty głodówki [4], wykazują niezwykłą zdolność do aktywacji mechanizmów regeneracyjnych, poprawy funkcji metabolicznych i redukcji ryzyka chorób związanych z wiekiem. Badania nad geroprotektorami sugerują, że niektóre leki stosowane dziś w terapii metabolicznej (m.in. metformina) mogą potencjalnie spowolnić starzenie się i wydłużyć okres zdrowia u ludzi. Choć wiele z tych strategii przynosi obiecujące efekty w badaniach na modelach zwierzęcych, ich przełożenie na ludzi wymaga dalszych badań. Współczesna nauka nie oferuje "eliksiru młodości", aczkolwiek dostarcza coraz skuteczniejszych narzędzi do racjonalnego podejścia do zdrowego starzenia i wydłużania okresu zdrowego życia. Kluczowe pozostają odpowiednia aktywność fizyczna, odpowiednia dieta oraz społeczna i mentalna aktywność, które, w połączeniu z postępami medycyny, mogą w przyszłości wydłużyć nasze zdrowe życie. Piśmiennictwo naukowe: 1. López-Otín, C. i in. (2013). The hallmarks of aging. Cell, 153, 1194–1217. – 2. Kennedy, B.K. i in. (2014). Geroscience: linking aging to chronic disease. Cell, 159, 709–713. – 3. López-Otín, C.i in. (2023). Hallmarks of aging: An expanding universe. Cell, 186, 243–278. – 4. Longo, V. D., & Anderson, R. M. (2022). Nutrition, longevity and disease: From molecular mechanisms to interventions. Cell, 185, 1455–1470.